Wanneer je gaat snoeien in de tuin, zijn er een paar vuistregels die je in je achterhoofd moet houden.
De eerste regel is de juiste timing. Je mag niet om het even wanneer beginnen snoeien. Je moet op het juiste moment snoeien om de gezondheid en de groei van de plant niet te belemmeren. We komen er hier later op terug.
Een andere regel is om steeds te juiste tools te gebruiken. En tools van goede kwaliteit! Jouw snoeischaren of snoeizaag moeten steeds goed scherp zijn. Enkel zo kan je een schone snede maken en dus voorkomen dat jouw plant schade oploopt.
Bij het snoeien hoort er ook een goede techniek: net boven de knop of de zijtak snoeien, met een mooie snede om zo waterophoping te vermijden. Snoei nooit te ver terug, anders belemmer je de groei van de plant.
Snoeien moet natuurlijk gebeuren als de plant ziek, beschadigd of dood is. Snoei die takken af om zo de rest van de plant in gezondheid te houden.
Wil je je struik een bepaalde vorm geven? Snoei het dan bij.
Waarom snoeien?
Snoeien, niet bepaald een klus waar je op zit te wachten. Maar de planten en struiken in je tuin wel! Snoeien is een essentieel onderdeel van hun verzorging en onderhoud. Er zijn verschillende redenen waarom je toch best die snoeischaar in handen neemt. Elke plant heeft zo verschillende redenen om gesnoeid te worden.
In het algemeen, moet je snoeien omdat:
- De planten groeien. En als ze blijven groeien, gaan ze woekeren. Vooral met klimplanten moet je regelmatig snoeien, anders zijn ze niet meer in toom te houden.
- Net hetzelfde voor struiken. Als je ze niet bijsnoeit, kunnen ze zelf uitgroeien tot een boom.
- Sommige planten en struiken groeien op éénjarig hout. Zij moeten gesnoeid worden om nog meer nieuwe takken te kunnen maken.
- Uitgebloeide bloemen? Snoei ze af, zo kan je een tweede bloei stimuleren.
- Snoeien doet groeien! Dus heb geen schrik om wat te knippen!
- Door te snoeien kan je voorkomen dat de plant kaal wordt.
- En last but not least, door te snoeien zorg je voor een betere oogst van zoetere en grotere vruchten.
Wanneer snoeien: een snoeikalender
Je wil een struik in vorm snoeien, een andere verjongen? Snoeien is inderdaad het antwoord! Maar wanneer mag je wat snoeien? In een snoeikalender bekijken we welke bomen, struiken en planten je in elk seizoen mag snoeien. We leggen je ook uit waarom je best tot dan wacht om deze specifieke struik onder handen te nemen, maar de andere wel een snoeibeurt mag geven.
Snoeien in de lente
Aah de lente! Alles staat in bloei, alles groeit veel sneller dan de rest van het jaar. Een lentesnoei zorgt ervoor dat de sapstroom over minder takken en knoppen gedeeld moet worden. Het vraagt dus minder energie aan de plant om de overgebleven takken nieuwe stroom in te blazen. Bovendien wordt de luchtcirculatie verbeterd, waardoor kans op ziektes en plagen in de zomer vermindert. De nieuwe aangroei van bladverliezende struiken is vaak buigzaam en groen. In de lente groeien de struiken sneller dan gedurende de rest van het jaar.
Let er wel op dat je dit allemaal doet voor de broedperiode van start gaat! De broedperiode start midden maart en duurt ongeveer tot eind juli. Vogels zijn dan druk in het weer met hun nesten te bouwen en hun eitjes te broeden. Dan beginnen snoeien zou hun nesten kunnen beschadigen, of erger, kunnen vernietigen. Je schrikt de ouders ook af met het lawaai.
Wat mag je snoeien in het voorjaar?
- Zomerbloeiende heesters: Snoei de vlinderstruik, spiraea (spierstruik) en fuchsia’s in de vroege lente, vooraleer de groei start.
- Winter- en lentebloeiende heesters: De winterkamperfoelie, forsythia en weigela snoei je beter na de bloei.
- Niet-winterharde heesters: Snoei acacia en andere niet winterharde heesters in het midden of aan het eind van de lente, eenmaal de vriestemperaturen voorbij zijn.
- Groenblijvende heesters en coniferen: Deze kun je snoeien wanneer er geen kans meer is op vorst, om vorstschade te voorkomen.
Snoeien in de zomer
Tegen de zomer (of wanneer het warmer en droger wordt), gaan de meeste heesters, bomen en fruitstruiken trager groeien. Dit merk je aan nieuwe aangroei die bruin begint te kleuren en minder buigzaam wordt. Er groeien zijscheuten op de grote lentescheuten. Aan het eind van de zomer kan de plant in een tweede groeifase schieten.
Een zomersnoei is nodig om de groei te vertragen: verwijder toppen van de scheuten. Wacht hier dus wel mee tot het einde van de zomer. Wanneer de vogels hun nesten hebben verlaten.
Wat mag je snoeien in de zomer?
- Fruitbomen: snoei jouw appelboom, perenboom en andere fruitbomen voor nieuwe groei. Doe dit wanneer de aangroei eind juni en juli afrijpt.
- Heggen en vormsnoei: Snoei de jonge groene scheuten wat terug.
- Grote bomen: Dun de kroon van grote bomen uit en snoei lage takken weg om de hoeveelheid schaduw wat te verminderen.
- Sierbeplanting: Verwijder uitgebloeide bloemen uit heesters, waaronder rozen. Zo zorg je voor een tweede bloei.
Snoeien in de herfst
In de herfst beginnen bomen en struiken stilletjes aan aan hun winterslaap. Ze stoppen met groeien. De uiteinden van scheuten worden hard en verhouten. Sommige planten kunnen wel nog een zachte aangroei krijgen wanneer het weer nog wat warm is. In de herfst mag je beschadigde delen wegsnoeien. Verwijder ook takken die beschadigd zullen raken door harde wind.
Wat mag je in het najaar snoeien?
- Zomerfruit: Snoei zwarte bessen, zomerframbozen, bosbessen en hybride stokfruit.
- Beschadigde takken: Verwijder gebroken takken of takken die over elkaar schuren. Zo komen je planten en struiken beter de winter door.
- Zieke delen: Haal takken die door ziekte zijn aangetast weg. Zo zullen ze de nieuwe aangroei van volgend jaar niet aantasten.
- Struikrozen: Snoei lange scheuten met een derde terug. Zo zullen ze minder vatbaar zijn voor wind.
- Klimplanten: Door klimplanten te snoeien verklein je de kans dat ze ergens vanaf waaien.
Snoeien in de winter
Struiken en bomen die hun bladeren verliezen zijn nu in hun winterrust. Groenblijvers, zoals hun naam het zegt, blijven lekker hun kleur behouden. Ze zullen wel amper of niet groeien.
Snoeien in de winter zorgt voor een sterke en gezond groei eenmaal de lente terug is. Ideaal om oudere struiken en bomen nieuw leven in te blazen. Of als de de plant een ander uiterlijk wil geven.
Wat mag je in de winter snoeien?
- Heesters met gekleurde stengels: Geef Kornoelje, wilg en braam (met witte stengels) een flinke snoeibeurt aan het eind van de winter.
- Rozen: Snoei struikrozen, grote en cluster-bloeiende hybriden en klimrozen in de winter. Doe dit wanneer de ergste vorst voorbij is.
- Bomen: Verwijder grote takken van sier- en fruitbomen wanneer alle bladeren eraf gevallen zijn.
Snoeien: wat je niet mag doen
Zoals hierboven vermeld, zijn er tal van regeltjes. Deze verschillen per plantensoort. Maar er zijn natuurlijk regels die voor alle plantensoorten gelden, en vooral regels over wat je niet mag doen bij het snoeien.
Snoei niet bij vorst
Snoeien bij vriestemperaturen zorgt voor een wonde in de plant. Door de vorst duurt het wat langer voor de plant om te genezen. Als je snoeit wanneer het vriest, loop je het risico dat de wonde gaat invriezen en dat de tak gedeeltelijk afsterft.
Moet je snoeien? Kijk dan naar het weerbericht en wacht minstens een week na de laatste vorst. Hoe minder vorst, hoe beter.
Snoei niet bij regen of op een erg vochtige dag
Bij vochtig weer of regen is het gemakkelijker voor ziektes om binnen te dringen via een snoeiwonde. Vocht is namelijk ook een broeiplek voor schimmels. Laat de snoeischaar voor wat het is bij regen of vochtig weer!
Snoei niet in volle zon of tijdens hitte
Niet snoeien bij koud weer en ook niet bij nat weer. En ook niet snoeien bij hitte. Het lijkt wel een slechte mop. Maar bij hitte gaan snoeiwonden sneller uitdrogen. Te veel zon kan ook schadelijk zijn. De bladeren die door het snoeien worden blootgesteld aan te fel zonlicht kunnen verbranden.
Snoei niet tijdens de broedperiode
Snoeien tijdens de broedperiode is ten zeerste afgeraden. In Brussel is het zelf verboden om zulke tuinwerken uit te voeren. De broedperiode loopt van midden maart tot eind juli. De vogels zijn dan druk bezig met het bouwen van hun nestjes, hun kleintjes te broeden. Dan snoeien zou hun nestjes kunnen beschadigen of zelfs vernietigen. En je kan de ouders ook schrik aanjagen. Wacht dus even af, in de natuur wordt er tenslotte ook niet gesnoeid. 😉
Geen tijd of geen aanleg om te snoeien? Schakel een tuinier in. Die heeft het materiaal en de expertise om jouw planten en struiken een goede snoeibeurt te geven.
