Er bestaan twee types tuiniers: degenen die geen schrik hebben om alles te snoeien, en misschien iets te fel met de schaar aan het werk gaan. En dan de anderen die heel voorzichtig te werk gaan. In de natuur worden bomen en hagen niet gesnoeid. Waarom doen we het dan? En wanneer moeten/mogen we bomen snoeien? We geven antwoord op al je snoeivragen!
1. Waarom moeten we planten snoeien?
Lang niet alle planten moeten gesnoeid worden. Maar sommigen hebben er wel baat bij om één of twee keer per jaar een snoeibeurt te krijgen. Waarom? Snoeien brengt heel wat voordelen met zich mee:
- Het snoeien zorgt voor een betere ventilatie en lichtpenetratie binnen de plant, wat helpt om de groei van mos, parasieten of ziekten te voorkomen.
- Snoeien zorgt voor goed gevormde bomen en struiken. Het geeft ze een mooie vorm en/of maakt ze productiever.
- Door te snoeien kan je zwakke of zieke delen van de plant verwijderen. Zo bevorder je ook de groei van gezonde en krachtige scheuten.
- Sommige sierstruiken bloeien op het hout van hetzelfde jaar. Door ze te snoeien, zorg je voor een weelderige bloei.
- Bij fruitbomen zorgt snoeien, hoewel soms complex, voor een betere oogst!
- Planten die wat ouder worden? Geef ze een opknapbeurt! Zo stimuleer je nieuwe, sterkere scheuten.
2. Wat zijn de verschillende snoeitechnieken?
Niet alle planten worden op dezelfde manier, op hetzelfde moment en voor dezelfde reden gesnoeid. Afhankelijk hiervan, zijn er dus verschillende snoeitechnieken:
- De vormsnoei of begeleidende snoei wordt toegepast op jonge struiken of bomen om ze een specifieke vorm te geven. En niet alleen om de boom een esthetische schijn te geven, maar ook om de bloei of oogst te bevorderen. Deze snoei doe je best in de winter (opgelet: wél buiten vorstperiode!). Met de vormsnoei kan je de planten een specifieke vorm geven (denk maar aan sculpturen die je kan maken).
- Onderhoudssnoei bestaat uit het verwijderen van dood hout, maar ook kruisende takken wegsnoeien om zo de plant te beluchten en licht binnen te laten dringen. Bij een onderhoudssnoei worden ook zieke of zwakke scheuten verwijderd.
- De vruchtsnoei is van toepassing op fruitbomen. Zoals de naam al aangeeft, zorgt het voor een betere oogst door de sapstroom naar bloemknoppen te bevorderen in plaats van naar hout- of bladorganen. Informeer altijd goed om geen fouten te maken, want niet alle fruitbomen worden op hetzelfde moment of op dezelfde manier gesnoeid.
- Verjongingssnoei wordt toegepast op oudere planten. Deze zijn namelijk minder productief (bloeien minder, geven minder fruit). Deze snoei kan echter ook worden toegepast op planten die op onaantrekkelijke manier groeien. Een verjongingssnoei is vrij drastisch en wordt dus best in de winter uitgevoerd bij bladverliezende soorten. Voor de andere soorten doe je dit in het voorjaar. Een rigoureuze snoei kan een plant volledig nieuw leven inblazen. Op voorwaarde dat je het goed doet én dat je er rekening mee houdt dat niet alle planten dit verdragen. Zeker goed informeren dus!
- Een bloemsnoei zorgt voor meer bloemen. Je moet verwelkte bloemen regelmatig verwijderen om zo de groei van nieuwe bloemknoppen te stimuleren. Bij struiken die bloeien op eenjarig hout moet dit aan het einde van de winter worden uitgevoerd, terwijl het voor struiken die bloeien op scheuten van het voorgaande jaar met mate moet gebeuren om de bloei niet in gevaar te brengen. Voor planten met een herbloeiende bloei moet dit direct na de eerste bloei worden gedaan.
- De wolkensnoei bestaat uit het vormen van bomen of struiken door elke tak de vorm van een wolk te geven. Het wordt al millennia lang in het Oosten beoefend en is zeer geschikt voor zen- of Japanse tuinen. Vaak zijn het coniferen (taxussen, dennen, podocarpus, cipressen…) die gesnoeid worden in wolkvorm, maar het kan ook worden toegepast op buxus, haagbeuk, liguster of hulst. Deze snoei voer je best uit in verschillende stappen. In de winter selecteer je de takken en verwijder je anderen. Aan het einde van de zomer, verwijder je de scheuten die tussen de stam en het uiteinde van de ‘wolk’ groeien. Zo heeft enkel het uiteinde van de tak bladeren en krijg je de beroemde wolk!
3. Wanneer is de beste periode voor het snoeien?
Opnieuw, dit hangt sterk af van welke bomen of struiken je in je tuin hebt. De vuistregel is als volgt:
- de beste periode om bomen te snoeien is tussen november en maart. Tijdens die periode houden bomen een winterslaap. Let er wel op dat je enkel mag snoeien als het niet vriest. Anders kan je meer kwaad aanrichten.
- de beste periode om je struiken te snoeien is ook van november tot maart. Struiken die in het voorjaar bloeien, snoei je best direct na de eerste bloei, m.a.w tussen april en juni. Struiken die in de zomer bloeien, snoei je in februari en maart. Zo bevorder je de productie van nieuwe, sterkere takken.
En vooral niet vergeten: je laat bomen en struiken met rust tijdens de broedperiode, tussen maart en eind juli. De vogels maken dan hun nestjes. 🐣
4. Welk gereedschap heb je nodig?
Een snoeischaar met kruisende messen kan ruimschoots voldoende zijn voor het snoeien van planten en groene takken met een diameter van minder dan 1 cm. Als het snoeien op hout wordt uitgevoerd, kies dan voor een aambeeld snoeischaar. Voor diameters groter dan 1 cm zal een takkenschaar effectiever zijn en minder kracht vereisen. Voor heggen, overweeg je best een specifieke heggenschaar. Deze zorgt voor een nauwkeurige beweging en een scherpe snit. Een snoeizaag zal pas van grote hulp zijn voor dikkere takken, en zelfs een kettingzaag voor grote bomen. Verwelkte bloemen snoeien? Een eenvoudige tuinschaar volstaat.
5. Snoeien echt niet jouw ding?
Is snoeien jouw ding niet? Je hebt het nodige materiaal niet? Of gewoon geen tijd? Dan laat je het misschien best over aan mensen die er wel aanleg én kennis voor hebben: tuiniers! En goed nieuws, op Ring Twice kan je er een heleboel vinden. 😉
